Yeni düzenleme ile getirilen KDV İade işlemi ve listelerin internet ortamında gönderilmesi uygulaması bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
03 Mart 2010
Latif KAYA
S.M.M.M.
KDV İADE TALEPLERİNDE BELGELERİN İNTERNET ORTAMINDA VERİLMESİ UYGULAMASI
A. Giriş:
İş dünyasının uzun zamandır beklediği KDV İade Sistemindeki değişiklik, Maliye Bakanı’nın basın açıklaması ile duyurulmuştu. “KDV İadesi Risk Analizi Sistemi” olarak adlandırılan yeni sistemin kamuoyu ile paylaşılmasını müteakiben 53 Nolu KDV Sirküleri 27.01.2010 tarihinde yayımlanmıştı.
Daha önceki uygulamalarda kağıt ortamında vergi dairesine teslim edilen KDV İadesine ilişkin bilgi ve belgelerden; “İndirilecek KDV Listesi, Yüklenilen KDV Listesi, Satış Faturaları Listesi ve Gümrük Çıkış Beyannamesi Listesi” ‘nin, Ocak-2010 döneminden itibaren artık elektronik ortamda verilmesi zorunlu hale getirilmiş bulunmaktadır. Böylece daha evvel kontrolü uzun incelemeler sonucunda tamamlanan, listelerin ve KDV İade işleminin, Vergi Dairesindeki sürecinin çok daha kısa bir sürede tamamlanması hedeflenmektedir.
İndirilecek KDV Listesi ve diğer listeler dönem KDV beyannamesinin ekinde de verilebilmektedir. Ancak listelerin uzun olması durumunda bunların beyanname verme zamanına yetiştirilmesinin zor olması nedeniyle beyanname ekinde verilmesi tercih edilmemektedir.
Yazımızın bu günkü güncel uygulama hakkında olması nedeniyle; KDV İadesine ilişkin geçmişteki uygulamalar, 84 Nolu Tebliğ öncesi ve sonrası gibi konular irdelenmemiştir.
Yeni düzenleme ile getirilen KDV İade işlemi ve listelerin internet ortamında gönderilmesi uygulaması bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
B. KDV İadesi Risk Analiz Sistemi:
KDV İadesi Risk Analiz Sisteminin işleyişinin yapılan açıklamalar çerçevesinde özetle aşağıdaki şekilde olacağı belirtilmektedir.
- Mükellefler, KDV iadesi taleplerini tamamen elektronik ortam üzerinden yapacak.
- Gelir İdaresi, 70 kriter üzerinden gelen iade taleplerini bilgisayar ortamında inceleyecek.
- 5 ya da 6 gruba ayrılan iade talepleri 70 kritere göre değerlendirilecek.
- İade talebi sorunsuzsa vergi dairesi KDV İadesinin ödenebileceğini mükellefe bildirilecek.
- Talepte sorun varsa; yani sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanılmış veya başkaca problem söz konusu ise, sistem kırmızı alarm verecek
- Gelir İdaresi’ndeki iki uzman olumsuz çıkan sonuçları bir kez daha gözden geçirecek
- Sonuç yine değişmezse rapor denetim ekiplerine gönderilecek ve mükellef incelemeye alınacak.
- İstanbul’da en kısa süresi 20 güne yakın olan KDV İade sürecinin bu sistemle 1 ya da 2 güne düşürülmesi hedefleniyor.
- Sistem Ocak-2010 KDV Beyannamesi döneminden itibaren işlemeye başlayacak.
C. Mükelleflerin Yapacakları İşlemler:
- Mükellefler önce dönem KDV Beyannamelerini e-beyanname sistemi üzerinden verecekler.
- KDV İade Taleplerini; Gelir İdaresi Başkanlığı’nın www.gib.gov.tr adresindeki “İnternet Vergi Dairesi \ Bilgi Girişi \ KDV İadesi Talebi Girişi” adımlarını takip ederek yapacaklardır.
- Gelen Ekrandan Dönem v.b. bilgiler girilecek.
- Bilgilerin KDV Beyannamesinden alınması seçeneği seçildiğinde, iadeye konu işlemin türüne göre verilmesi gereken listeler otomatik olarak gelecektir.
- Listeler ekrandan manuel olarak da doldurulabilmektedir.
- Ancak uzun listelerin manuel olarak doldurulması zahmetli olacağından Excel dosyası olarak göndermek daha pratik olmaktadır.
- Bütün listeler elektronik ortamda doldurulduktan sonra dökümleri alınarak kontrol edilmeli.
- Yapılan kontrollerden sonra, varsa hatalar da düzeltilmeli ve ONAYLA butonu seçilerek gönderilen listeler onaylanacaktır. KDV İade dosyasına eklenen listelerin gönderilmesi tamamlanmış olacaktır. Onay işleminden sonra elektronik ortamdan düzeltme yapılamayacak, düzeltilmesi gereken her hangi bir konunun olması durumunda bu düzeltme vergi dairesince yapılabilecektir.
- Onaylama işleminden sonra sitemden alınan “KDV İade Talebine İlişkin İnternet Vergi Dairesi Liste Alındısı” çıktısı alınacak.
- Bu alındı bir üst yazı ile Vergi Dairesine verilerek, listelerin İnternet üzerinden verildiği ve KDV İade işlemlerinin tamamlanması konusunda Vergi Dairesi bilgilendirilmiş olacaktır.
- Bundan sonraki süreçte KDV İadesi işleminin tamamlanması önceden olduğu gibi Vergi Dairesinden takip edilerek sonuçlandırılacaktır.
D. Listelerin Düzenlenmesi, Gönderilmesi Esnasında Dikkat Edilmesi ve Yapılması Gerekenler:
Listelerin doldurulmasının manuel olarak yapılması durumunda herhangi bir ilave işleme gerek bulunmamaktadır. Ancak listelerin Excel programından gönderilmesi esnasında belirli bir format, program ve internet ayarlarına dikkat edilmesi gerekmektedir.
İnternet ortamında gönderilmesi gereken İndirilecek KDV Listesi, Yüklenilen KDV Listesi, Satış Faturaları Listesi ve Gümrük Çıkış Beyannamesi Listesi doldurulurken aşağıda belirttiğimiz konulara dikkat edilmeli ve listeler gönderilirken de Internet Explorer programında yine aşağıda belirttiğimiz ayarların yapılması gerekmektedir.
Listeler Excel programı kullanılarak doldurulmalıdır. Excel dışında başka bir programda hazırlanan listeler şu an için sistemden kabul edilmeyeceği belirtilmektedir. İnternet Vergi Dairesi’ne giriş için Internet Explorer programı kullanılmalıdır. Internet Explorer dışında başka bir program ile sisteme giriş ve listelerin gönderilmesinin şu an için kabul edilmemektedir.
İşlemleri daha da kolaylaştırmak için, Listeler doldurulurken Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfasında örneği bulunan listelerden faydalanılmalı mümkünse örneği bilgisayara download edilen bu listeler kullanılmalıdır.
- Listelerde Excel tablosunun sadece ilk sayfası dikkate alınacağından veriler sadece ilk sayfada olmalıdır.
- Liste, İlk sayfada ve “ B5 ” hücresinden sıra no olarak başlamaktadır. Listelerde buna dikkat edilmelidir.
- Listelerin tümünde Tarih alanı “ gg.aa.yyyy “ formatında, diğer tüm alanlar “ Metin “ formatında olmalıdır.
- Programda “Hücreleri Biçimlendir” menüsünden kontroller yapılarak, veri hücrelerinin sağa, sola, ortaya … v.b. şekilde yaslı olarak doldurulmamış olmasına dikkat edilmelidir.
- Listelerin gönderilmesi esnasında Inter Explorer programında aşağıdaki güvenlik ayarının yapılması gerekmektedir.
Araçlar menüsünden İnternet Seçenekleri, Güvenlik, Internet, Özel Düzey seçilerek, gelen ekrandan “Komut dosyası için güvenli olarak işaretlenmemiş ActiveX denetimlerini başlat ve oluştur “ bölümünde “ Sor “ işaretlenmelidir.
Böylece Excel programında hazırlanan listeler sisteme yüklenebilecektir.
E. Değerlendirme ve Sonuç:
Yıllardır ihracatçılar ile diğer KDV İadesi almak isteyen mükelleflerin karşılaştığı en büyük sıkıntı olan Vergi Dairesindeki işlem prosedürlerinin çok zaman alması ve bundan dolayı KDV İadelerinin aylar, bazen de yıllar sonra tamamlanabilmesiydi.
Yeni getirilen düzenleme ile listeler elektronik ortamda inceleneceğinden, kontrolleri kısa sürede tamamlanabilecektir.
Uygulamanın henüz yeni olması, uygulayıcıların ve idarenin olası sorunlar ve beklentilere göre sistemi iyileştirmesi beklenmektedir.
İlk incelemelerimiz ve verdiğimiz KDV İade dosyaları neticesinde tespit ettiğimiz noksanlıklar; İhraç Kayıtlı Teslimlerden Kaynaklanan Listeler ve Diğer iade işlemlerinde Yüklenilen KDV Listesi’nin içeriği ile Yeminli Mali Müşavirlerin Sözleşme yaptıkları mükelleflerin vermiş oldukları listeleri görememeleridir.
İhraç Kayıtlı Teslimlerden dolayı KDV İadesinin talep edilmesi durumunda, sadece İndirilecek KDV Listesi istenmekte, Satış Faturaları ve Gümrük Çıkış Beyannameleri Listesi sistemden otomatik olarak istenmemektedir. Vergi Daireleri ile yaptığımız görüşmelerde bunların bir süre daha kağıt ortamında verilebileceği belirtilmiştir. Oysa yayımlanan Sirkülerde bu listelerin tamamının İnternet üzerinden verileceği belirtilmektedir.
Yüklenilen KDV Listesi doldurulurken, eski formattaki gibi tek çeşit liste istenmektedir. Oysa KDV İadesine konu her ayrı işlem (Direkt İhracat, İndirimli Oranlı Satış, Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler v.b.) ayrı ayrı özellik taşıdığından, Yüklenilen KDV Listelerinin de ayrı formatta olması daha yerinde bir uygulama olacaktır.
Hali hazırda elektronik alt yapı hazırlanmış iken; firmaların Kapasite Raporu, Çalışan Bilgileri, Üretim Reçetelerinin de sistem üzerinden girilmesi sağlanmalı ve idare tarafından denetimi bu bilgilerden faydalanılarak yapılabilmelidir. Yüklenilen KDV Listelerindeki bilgiler doğrultusunda iade istenen tutarın İndirilecek KDV listesindeki faturalar ve satıcı firmaların da bilgi vermelerinin sağlanacağı e-fatura bilgileri ile çapraz kontroller yapılabilmelidir.
Ayrıca, Yeminli Mali Müşavirlerin Sözleşme yaptıkları mükelleflerin vermiş oldukları listeleri görebilmeleri sağlanmalıdır.
Kaynaklar:
– Katma Değer Vergisi Sirküleri / 53
– Gelir İdaresi Başkanlığı web sayfası
– Yazılı ve Görsel Basın
Kategori: 
